Kinder der Kabylei suchen freiwillige Übersetzer ins Kabylische

Kinder der Kabylei cherchent traducteurs bénévoles vers le Kabyle

Aqlaɣ n ttnadi wid ak yesnen a daru n s teqvaylit iw akken ad n  cbbe leqdic aki s tutlayt nneɣ. 

Aru t d ɣer : a.amrioui@gmx.de


D ACU T WAYA? / AXXAM N TMUSNI  /  IGURDEN


Ansuf yis-wen gar warrac n Tmurt n Yiqbayliyen

I yimeɣṛiyen, ladɣa wid yeṭṭafaen asmel-agi, ad ken-nwelleh  ad terzum ɣer txeddit " leqdic ".Tixeddit-agi tettwaqdac yal ass.

Di txeddit " Tamurt n Yiqbayliyen ", ad naf isallen yerzan Tamurt n Yiqbayliyen.


Asurif

„ Kinder der Kabylei “  d tikti Taqbaylit-Talmanit yesεan udem uslig, tlul-d deg useggas n 2010.                                         Iswi agejdan n usenfa, si tama, d tikci n uzekka iwulmen i warrac Iqbaylien yettidiren di taddart Ilunisen zdat uɣerbaz uzlig n udabu, si tama-nnien, d tuṭṭfa akked usekfel n tutlayt akked yidles n Yiqbaylien.

Bab n usurif-agi d mass Manis Axxam Qasi (Ahmed Amrioui) ilulen deg Wat Yeya Musa aseggas  1950, d ababat n sin warrac.                                                                                                                                                                                            Yezger akayad n BAC atikniki uqbel ad iɣeelectro-mécanique di Magdebourg s akin yuɣal ar tmurt akken ad yesεeddi lɛeske di Berwagiya; dɣa yexdem kra n wakud deg umalu azzayri uqbel ad iud ɣer Lalman anda yettidir seg yimir.Imi yekfa umecwa n uxeddm-is, yefka iɣil-is i uzekka n warrac n taddart-is. Dda med irezzu ɣef tmurt nnig tikkelt deg useggas d leqdiuc i lmend n warrac.Yezwar asenfa-ines s usali n wadeg ara yessemlalayen wid yeεan 4 ɣer 15 iseggasen wala ad tuhen deg yiberdan neɣ ad dmumɣen deg wulac.                                                                               Deg uxxam-agi, mačči d urar kan akked tlelli ara afen, maca d aswir n tɣui ara ssalin yerna d aar ɣer umaal s umata.Daɣen ad sseftin timusniwin-nsen deg tutlayt Taqbaylit, Tafansist, Tagnizit, atg...daɣen ad sfaydin s kra n inumak n tussniwin tagmawiyin akked titiknikiyin.Tuffɣiwin n umerre akked leqdicat idelsanen zgan deg wahil.Maca deg wahil, aric yeṭṭfen taqacuct d win n tutlayt tayemmat.                                                                                                                    Deg wayen yerzan Taqbaylit, tutlayt-nsen tayemmat, ɣer Yilemanen neɣ ɣer leǧnas-nnien, mačči d ayen d-yesnulfa uɣṛef Aqbayli.Deg tuget n tmura n umaal, arrac lemmden tutlayt tayemmat, di Tmurt n Yiqbayliyen ur sεin ara azref-agi agejdan.

Tineggura-yagi kan i yebda uselmed n Teqbaylit.Aselmed-agi ur yettačča ara ti n uɣṛef Aqbayli akked lebɣi-s.Akken ad yuɣal kulci s amkan-is, yella-d usenfa-agi d araz i Teqbaylit dɣa d abrid mgal afernas i tettqabal tutlayt Taqbaylit s tutlayt Taεabt i yugi uɣṛef Aqbayli seg wasmi tettwasbed d tutlayt tunibt di Tmurt n Yiqbayliyen.                                                                                                                                                                                     Rnu daɣen lebɣi n kra n yimeqanen n taddart yessarmen ad lemden tira n Teqbaylit xas ur ɣṛin ara.D ayen i d-yefkan igemma ur nettuaju deg cit n wakud.

Lebɣi

d amedya ara yili usenfa-agi akken ad yessebɣes yal Aqbayli izemren ad yefk afus n tallelt i warrac di taddart-is.

Asirem.Seg ul zeddigen n bab usurif-agi, yessaram ad iwali isurifen-nnien di Tmurt n Yiqbayliyen akken ad nessiwe ɣer tudert tuklal tmetti deg uwanek atrar.Aɣerbaz-agi d beddu n uɣerbaz s timmad-is.

Izuṛan n leqdic-agi yakk,

ad t-id-naf deg unadi di tudert n Dda med.Yekker-d d snat tsetmatin akked sebεa watmaten, d anagi ɣef twaɣit iuzan axxam-nsen s ubumbadi di lawan n lgirra mgal Iumyen, kra deg watmaten ttwauzan mai, yemma-s iu-as yiɣil.ayen tkemmel lgirra d iseggasen, kemmlent nitni ttwaceyyren nebla tamezduɣt, d netta kan iwumi d-ta tegnit n uɣerbaz i s-yefkan turagt i tezrawt di beṛṛa imi d-yewwi akayad n BAC, wamma ayetma-s akk ur ɣṛin ara.

Xas di Lalman i yettili, d yiwen si gar wid qlilen i irezzun yal seggas ɣef tmurt yerna yessen amek yeṭṭef imurar n twacult-is.Maca ṛṛwa-is ɣer tmurt, yessegra-yas-d iebbi ɣef yifri i deg tkeččem Tmurt n Yiqbayliyen di yal aric.

Ur ilewwa ara ad yettwali liala-nni s usenqes ladɣa asenqed i t-yerran d imi i wid s-iqqaen "yebɣa ad ibeddel igenni" imi n medden ur ibeddel kra deg wallaɣ-is acku afus n tallelt d win yebda tikci-s i twacult-is i t-iqeben akken ad d-ffɣen xerum seg wanu n uɣerbaz uzlig Azzayri.

S wakken i d-ilul deg uxxam-is uɣerbaz uslig n twacult.Ileḥḥu wakud, yuɣal uɣerbaz-nni deg uxxam d allal ula i warrac n lǧiran almi ula i warrac n taddart akk.Tikli iwatan n lecɣal, tessawe-d ɣer tikti n ureqqeε n yiwen lebni yettwahujen akken ad yuɣal d tansa n temlilit, n tallelt n tɣui, n yidles Aqbayli akked tussna tamalant. S yenna akin iluled  „AXXAM N TMUSNI“.